Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Δεκεμβρίου 2023 σχετικά με τον Frontex με βάση τη διερευνητική έρευνα της ομάδας εργασίας της επιτροπής LIBE για τον έλεγχο του Frontex (2023/2729(RSP))
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο,
– έχοντας υπόψη την Οικουμενική Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, του 1948,
– έχοντας υπόψη τη Σύμβαση του ΟΗΕ, του 1951, σχετικά με το καθεστώς των προσφύγων και το Συμπληρωματικό της Πρωτόκολλο του 1967,
– έχοντας υπόψη το κεφάλαιο V κανονισμός 33 της Διεθνούς Σύμβασης για την ασφάλεια της ανθρώπινης ζωής στη θάλασσα (SOLAS) σε καταστάσεις κινδύνου: υποχρεώσεις και διαδικασίες,
– έχοντας υπόψη το κεφάλαιο 4 και το κεφάλαιο 5 της Διεθνούς Σύμβασης για τη ναυτική έρευνα και διάσωση (Σύμβαση SAR) σχετικά με τις επιχειρησιακές διαδικασίες,
– έχοντας υπόψη την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Δικαιωμάτων του Ανθρώπου,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 1, το άρθρο 2 παράγραφος 1, τα άρθρα 3, 6, 18 και 19 και το άρθρο 24 παράγραφος 2 του Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη το άρθρο 67 παράγραφος 1, το άρθρο 77 παράγραφος 1 και το άρθρο 77 παράγραφος 2 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης,
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (ΕΕ) αριθ. 656/2014 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 15ης Μαΐου 2014, περί κανόνων επιτηρήσεως των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων στο πλαίσιο της επιχειρησιακής συνεργασίας που συντονίζεται από τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό για τη Διαχείριση της Επιχειρησιακής Συνεργασίας στα Εξωτερικά Σύνορα των Κρατών Μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης(1),
– έχοντας υπόψη τον κανονισμό (EE) 2019/1896 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, της 13ης Νοεμβρίου 2019, για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή και για την κατάργηση των κανονισμών (ΕΕ) αριθ. 1052/2013 και (ΕΕ) 2016/1624(2),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Μαρτίου 2023, για τη θέσπιση πολυετούς στρατηγικής πολιτικής για την ευρωπαϊκή ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων (COM(2023)0146),
– έχοντας υπόψη την ειδική έκθεση 08/2021 του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ),
– έχοντας υπόψη την τελική έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης, της 31ης Ιανουαρίου 2022, σχετικά με σοβαρά παραπτώματα στον Frontex και τα συμπεράσματά της,
– έχοντας υπόψη την απόφαση της Ευρωπαίας Διαμεσολαβήτριας στην υπόθεση OI/4/2021/MHZ σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) συμμορφώνεται με τις υποχρεώσεις του όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα και διασφαλίζει τη λογοδοσία σε σχέση με τις ενισχυμένες αρμοδιότητές του,
– έχοντας υπόψη το ψήφισμά του της 19ης Μαΐου 2021 σχετικά με την προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εξωτερική μεταναστευτική πολιτική της ΕΕ(3),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 14ης Απριλίου 2021, σχετικά με τη στρατηγική της ΕΕ για την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων 2021-2025 (COM(2021)0171),
– έχοντας υπόψη την ανακοίνωση της Επιτροπής, της 29ης Σεπτεμβρίου 2021, με τίτλο «Ανανεωμένο σχέδιο δράσης της ΕΕ κατά της παράνομης διακίνησης μεταναστών (2021-2025)» (COM(2021)0591),
– έχοντας υπόψη την απόφασή του (ΕΕ, Ευρατόμ) 2021/1613, της 28ης Απριλίου 2021, σχετικά με την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής για το οικονομικό έτος 2019(4) με την οποία αναβλήθηκε η απόφαση περί απαλλαγής,
– έχοντας υπόψη την απόφασή του (ΕΕ) 2022/1808, της 4ης Μαΐου 2022, σχετικά με το κλείσιμο των λογαριασμών του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) για το οικονομικό έτος 2020(5), με την οποία αναβλήθηκε η απόφαση περί απαλλαγής,
– έχοντας υπόψη την απόφασή του, της 18ης Οκτωβρίου 2022, σχετικά με την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής (Frontex) για το οικονομικό έτος 2020(6), με την οποία αρνείται να χορηγήσει την απαλλαγή στον εκτελεστικό διευθυντή του Frontex,
– έχοντας υπόψη την απόφασή του, της 10ης Μαΐου 2023, σχετικά με την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής για το οικονομικό έτος 2021(7),
– έχοντας υπόψη την έκθεση της ανεξάρτητης διερευνητικής αποστολής του ΟΗΕ στη Λιβύη, της 27ης Μαρτίου 2023 (A/HRC/52/83),
– έχοντας υπόψη το έγγραφο εργασίας, της 14ης Ιουλίου 2021, με τίτλο «Report on the fact-finding investigation on Frontex concerning alleged fundamental rights violations» (Έκθεση σχετικά με τη διερευνητική έρευνα για τον Frontex όσον αφορά εικαζόμενες παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων) της ομάδας εργασίας για τον έλεγχο του Frontex (FSWG) της Επιτροπής Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων (LIBE), καθώς και τις συστάσεις της,
– έχοντας υπόψη την απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2023, στην υπόθεση T-600/21 WS κ.λπ. κατά Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής(8).
– έχοντας υπόψη το άρθρο 132 παράγραφος 2 του Κανονισμού του,
Α. λαμβάνοντας υπόψη ότι το 2021 συστάθηκε η FSWG στο πλαίσιο της επιτροπής LIBE με σκοπό την παρακολούθηση όλων των πτυχών της λειτουργίας του Frontex, συμπεριλαμβανομένου του ενισχυμένου ρόλου και των πόρων του για την ολοκληρωμένη διαχείριση των συνόρων, την ορθή εφαρμογή του κεκτημένου της ΕΕ και την εκτέλεση των κανονισμών (ΕΕ) 2019/1896 και (ΕΕ) αριθ. 656/2014·
Β. λαμβάνοντας υπόψη ότι η FSWG έλαβε εντολή να διενεργήσει έρευνα, συγκεντρώνοντας όλες τις πληροφορίες και αποδεικτικά στοιχεία που αφορούν εικαζόμενες παραβιάσεις θεμελιωδών δικαιωμάτων στις οποίες συμμετείχε ο Οργανισμός ή για τις οποίες γνώριζε και/ή δεν ενήργησε, την εσωτερική διαχείριση του Οργανισμού, συμπεριλαμβανομένων των διαδικασιών για την υποβολή εκθέσεων και τον χειρισμό καταγγελιών· και τη διαφάνεια και λογοδοσία του Οργανισμού έναντι του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου· λαμβάνοντας υπόψη ότι η FSWG ενέκρινε την έκθεσή της τον Ιούλιο του 2021, η οποία περιείχε 42 ειδικές συστάσεις προς τον Οργανισμό, το διοικητικό συμβούλιο, την Επιτροπή, τα κράτη μέλη και το Συμβούλιο·
Γ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, ανταποκρινόμενος στην έκθεση της FSWG, ο Οργανισμός και το διοικητικό του συμβούλιο κατέβαλαν προσπάθειες για την εφαρμογή των συστάσεων της FSWG και ανέφεραν ότι έχουν εφαρμόσει 36 συστάσεις της FSWG μέχρι σήμερα· λαμβάνοντας υπόψη ότι εξακολουθεί να εκκρεμεί περιορισμένος αριθμός συστάσεων, συμπεριλαμβανομένων όσων αφορούν τις επιχειρήσεις του Frontex στην Ελλάδα και την Ουγγαρία, την καλύτερη προστασία των μαρτύρων δημόσιου συμφέροντος, την κατ’ εξαίρεση υποβολή εκθέσεων στο πλαίσιο του μηχανισμού αναφοράς σοβαρών περιστατικών, την επικοινωνία με τις εθνικές κυβερνήσεις, τον επαρκή χειρισμό ισχυρισμών για παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων από τα κράτη μέλη.
Δ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η έκθεση της OLAF, της 15ης Φεβρουαρίου 2022, σχετικά με τις έρευνες για τον Frontex αποκάλυψε σοβαρά παραπτώματα και άλλες παρατυπίες από τρία άτομα που απασχολούνται από τον Οργανισμό, συμπεριλαμβανομένου του πρώην εκτελεστικού διευθυντή, καθώς και τρία άλλα βασικά ζητήματα, και συγκεκριμένα το γεγονός ότι εμποδίστηκε η πρόσβαση του Υπευθύνου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων (ΥΘΔ) σε επιχειρησιακές πληροφορίες, το γεγονός ότι ο ΥΘΔ δεν ορίστηκε υπεύθυνος για την εξέταση αναφορών σχετικά με σοβαρά περιστατικά εικαζόμενης παραβιάσεως των θεμελιωδών δικαιωμάτων και το γεγονός ότι τα μέλη του προσωπικού που ανέφεραν σοβαρά περιστατικά στην ιεραρχία αγνοήθηκαν από τα άτομα που απασχόλησαν την έρευνα της OLAF· λαμβάνοντας υπόψη ότι υπήρξε μεγάλη καθυστέρηση μέχρι να επιτραπεί η πρόσβαση των βουλευτών του Κοινοβουλίου και του ΥΘΔ στην έκθεση της OLAF· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση να μην τεθεί άμεσα στη διάθεση του Κοινοβουλίου η έκθεση της OLAF σχετικά με τις δραστηριότητες του Frontex, επηρέασε την άσκηση εξουσιών δημοκρατικού ελέγχου επί των ευθυνών του Οργανισμού για παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι, παρά τα επανειλημμένα αιτήματα, λόγω νομικών προβληματισμών σχετικά με τα δικονομικά δικαιώματα των ενδιαφερόμενων προσώπων, η έκθεση δημοσιοποιήθηκε μόλις στις 31 Οκτωβρίου 2022, ενώ αναμένεται να υποβληθούν φέτος δύο πρόσθετες εκθέσεις της OLAF σε σχέση με τον Frontex·
Ε. λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω σοβαρών προβλημάτων που επηρεάζουν τους μηχανισμούς εσωτερικής εποπτείας του Frontex και σοβαρών ελλείψεων του Οργανισμού όσον αφορά την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των αιτούντων άσυλο και των μεταναστών, τη διαφάνεια, την προστασία των δεδομένων, τις εικαζόμενες σεξουαλικές παρενοχλήσεις και την κακοδιοίκηση εντός του Frontex, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αρνήθηκε τη χορήγηση απαλλαγής όσον αφορά τον προϋπολογισμό του Οργανισμού για το 2020·
ΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) έχει αποφανθεί ότι οι αποφάσεις επιστροφής που εκδόθηκαν από τις ουγγρικές αρχές είναι ασυμβίβαστες με την οδηγία 2008/115/ΕΚ και τον Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ο «Χάρτης») και ότι οι τελευταίες παρέβησαν τις υποχρεώσεις που υπέχουν δυνάμει της οδηγίας 2013/32/ΕΕ και της οδηγίας 2013/33/ΕΕ(9)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Frontex διενήργησε επαληθεύσεις και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ο Οργανισμός δεν είχε ποτέ εμπλακεί σε επιστροφές που σχετίζονται με την ουγγρική νομοθεσία και κρίθηκαν ασυμβίβαστες με το δίκαιο της ΕΕ από το ΔΕΕ (ουγγρικός εθνικός νόμος LXXXIX του 2007 και νόμος LVIII του 2020)· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Οργανισμός απαιτεί από την Ουγγαρία να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις όσον αφορά τις διαδικασίες που ακολουθεί όταν ζητεί τη στήριξη του Frontex· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Frontex έχει επίσης απαιτήσει επισήμως από την Ουγγαρία να κοινοποιεί συστηματικά όλες τις διαθέσιμες εκθέσεις που συντάσσει η ουγγρική Εισαγγελία, η οποία είναι η αρμόδια αρχή για την παρακολούθηση της κράτησης και των αναγκαστικών επιστροφών υπηκόων τρίτων χωρών·
Ζ. λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τα όργανα του Συμβουλίου της Ευρώπης, η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR), τα μέσα ενημέρωσης και οι ΜΚΟ έχουν εκδώσει κι άλλες εκθέσεις σχετικά με εικαζόμενες επαναπροωθήσεις και άλλες σοβαρές παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένης της βίας κατά μεταναστών στα εξωτερικά χερσαία και θαλάσσια σύνορα της ΕΕ, μεταξύ άλλων στο πλαίσιο κοινών επιχειρήσεων επιτήρησης των συνόρων στις οποίες έχει συμμετάσχει ο Frontex· λαμβάνοντας υπόψη ότι τέσσερις νομικές προσφυγές σε σχέση με εικαζόμενες επαναπροωθήσεις έχουν ασκηθεί κατά του Frontex ενώπιον του Γενικού Δικαστηρίου της ΕΕ, εκ των οποίων δύο κρίθηκαν μη παραδεκτές και δύο εκκρεμούν·
Η. λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά τις γνώμες και τις συστάσεις του ΥΘΔ σχετικά με την εκτίμησή του για την κατάσταση στην Ελλάδα, συμπεριλαμβανομένης της γνώμης του, με ημερομηνία την 1η Σεπτεμβρίου 2022, στην οποία ανέφερε ότι «οι βάσιμοι ισχυρισμοί για παραβιάσεις των θεμελιωδών δικαιωμάτων στην Ελλάδα έχουν φθάσει σε βαθμό στον οποίο πληρούνται οι προϋποθέσεις για την ενεργοποίηση του άρθρου 46 παράγραφος 4 του κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή», ο πρώην προσωρινός εκτελεστικός διευθυντής συγκρότησε ομάδα εργασίας και συμμετείχε σε διαδικασία με τις ελληνικές αρχές για επιχειρησιακές δραστηριότητες που διεξάγονται στην Ελλάδα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, σε συνέχεια αυτών των συζητήσεων, οι ελληνικές αρχές κατάρτισαν σχέδιο για την εφαρμογή των διασφαλίσεων των θεμελιωδών δικαιωμάτων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΥΘΔ αναγνώρισε στην 36η έκθεση προς το ΔΣ, τον Μάρτιο του 2023, ότι οι ελληνικές αρχές καταβάλλουν προσπάθειες και ο Οργανισμός ενέκρινε τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την αντιμετώπιση των ανησυχιών σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα, αλλά ότι, παρά το σχέδιο δράσης, εξακολουθούν οι ισχυρισμοί για επαναπροωθήσεις με κακομεταχείριση των μεταναστών· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ΥΘΔ επανέλαβε κατά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου τον Ιούνιο του 2023 ότι οι προϋποθέσεις που ενεργοποιούν το άρθρο 46 πληρούνται πλήρως και τάχθηκε υπέρ της αναστολής των δραστηριοτήτων, οι οποίες θα επαναληφθούν μόνο όταν αποκατασταθεί η σχέση εμπιστοσύνης με τις ελληνικές αρχές, και ότι, εν τω μεταξύ, ο Frontex θα πρέπει να διατηρήσει επιτόπια παρουσία στη χώρα·
Θ. λαμβάνοντας υπόψη ότι στην απόφασή του, της 30ής Ιουνίου 2022, το ΔΕΕ έκρινε ότι η λιθουανική νομοθεσία που επιτρέπει την άρνηση παροχής διεθνούς προστασίας και την αυτόματη κράτηση αιτούντων αποκλειστικά και μόνο λόγω παράνομης διέλευσης των συνόρων είναι ασυμβίβαστη με το δίκαιο της Ένωσης· λαμβάνοντας υπόψη ότι, από τον Ιούλιο του 2022, ο Frontex δεν συμμετέχει πλέον ούτε στηρίζει τη Λιθουανία στην επιτήρηση των συνόρων· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Οργανισμός διατήρησε την κοινή του επιχείρηση Terra στη Λιθουανία με προσωπικό που ασχολείται με τους συνοριακούς ελέγχους και τις επιστροφές, ακόμη και μετά την απόφαση του ΔΕΕ·
Ι. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στη γνώμη που εξέδωσε το 2023 σχετικά με την απαλλαγή του Οργανισμού για το 2021, η επιτροπή LIBE εξέφρασε την ανησυχία της για τις εκθέσεις που αποκάλυψαν ότι η εφαρμογή του προγράμματος επεξεργασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα για την ανάλυση κινδύνου (PEDRA) οδηγεί σε παρεμβατική συλλογή δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα από μετανάστες και πρόσφυγες εκ μέρους του Frontex, τα οποία θα τροφοδοτούν τις ποινικές βάσεις δεδομένων της Ευρωπόλ· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Οργανισμός ισχυρίστηκε ότι το έργο είχε υλοποιηθεί μεταξύ 2015 και 2017· λαμβάνοντας υπόψη ότι, μετά την παραλαβή των γνωμών που εξέδωσε ο Ευρωπαίος Επόπτης Προστασίας Δεδομένων (ΕΕΠΔ) σχετικά με τις αποφάσεις 56/2021, 68/2021 και 69/2021 του διοικητικού συμβουλίου του Οργανισμού, ο υπεύθυνος προστασίας δεδομένων του Οργανισμού εκπόνησε σχέδιο δράσης για την εφαρμογή των συστάσεων του ΕΕΠΔ· λαμβάνοντας υπόψη ότι η απόφαση 56/2021 του διοικητικού συμβουλίου αναθεωρήθηκε τον Μάρτιο του 2023·
ΙΑ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην 36η έκθεση προς το διοικητικό συμβούλιο, ο υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων αντιμετώπισε τις αυξανόμενες ανησυχίες σχετικά με τη Βουλγαρία, που περιλαμβάνουν ισχυρισμούς για παράνομες επιστροφές (επαναπροωθήσεις) σε συνδυασμό με κακομεταχείριση των μεταναστών κατά τη διάρκεια συλλήψεων από τις εθνικές αρχές, και υπογράμμισε την ανάγκη για αποτελεσματικές και αμερόληπτες έρευνες από τις εθνικές αρχές·
ΙΒ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Οργανισμός έχει διατελέσει και διατελεί υπό διαδικασία μετάβασης: τον Ιούνιο του 2021 ανέλαβε καθήκοντα το νέο γραφείο του Υπευθύνου Θεμελιωδών Δικαιωμάτων του Frontex· στα τέλη του 2021 και στις αρχές του 2022, τρεις αναπληρωτές εκτελεστικοί διευθυντές ανέλαβαν καθήκοντα για πρώτη φορά στην ιστορία του Οργανισμού· τον Απρίλιο του 2022 ξεκίνησε η θητεία του νέου προέδρου του διοικητικού συμβουλίου· μετά από έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) σχετικά με την κακοδιαχείριση του Οργανισμού, ο εκτελεστικός διευθυντής παραιτήθηκε τον Απρίλιο του 2022, για να επιλέξει εν συνεχεία το διοικητικό συμβούλιο του Frontex έναν από τους αναπληρωτές εκτελεστικούς διευθυντές για να ηγηθεί του Οργανισμού ως προσωρινός εκτελεστικός διευθυντής· τον Δεκέμβριο του 2022 διορίστηκε νέος εκτελεστικός διευθυντής, ο οποίος ανέλαβε καθήκοντα τον Μάρτιο του 2023·
ΙΓ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στο ψήφισμά του(10) για τη χορήγηση απαλλαγής στον Οργανισμό για το 2021, το Κοινοβούλιο σημείωσε τα μέτρα που έλαβε ο Οργανισμός για τη βελτίωση της διοικητικής νοοτροπίας και τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας του προσωπικού, συμπεριλαμβανομένης της αποκέντρωσης της λήψης αποφάσεων για την κατανομή ευθυνών και της οικειοποίησης των αποφάσεων, της ενθάρρυνσης του ανοικτού διαλόγου μέσω των συνεδριάσεων διοίκησης του Οργανισμού, της ανάπτυξης μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής εσωτερικής επικοινωνίας, της ενίσχυσης της ομάδας εσωτερικής επικοινωνίας και της διεύρυνσης του δικτύου εμπιστευτικών συμβούλων·
ΙΔ. λαμβάνοντας υπόψη ότι ο ρόλος του Frontex στην πρακτική και επιχειρησιακή συνεργασία με τρίτες χώρες, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα Δυτικά Βαλκάνια, τη Μολδαβία και το Μαρόκο, έχει ενισχυθεί σημαντικά, μεταξύ άλλων σε σχέση με την επιστροφή και την επανεισδοχή, την καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων, την παροχή κατάρτισης, την επιχειρησιακή και τεχνική συνδρομή στις αρχές τρίτων χωρών με σκοπό τη διαχείριση και τον έλεγχο των συνόρων, τη διεξαγωγή επιχειρήσεων ή κοινών επιχειρήσεων στα εξωτερικά σύνορα της ΕΕ ή στο έδαφος τρίτων χωρών και την τοποθέτηση αξιωματικών συνδέσμων σε τρίτες χώρες·
ΙΕ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή διαπραγματεύεται σήμερα τη σημαντική επέκταση της εντολής του Οργανισμού στις γειτονικές χώρες της ΕΕ με τη σύναψη νέων ή αναβαθμισμένων συμφωνιών περί καθεστώτος με τη Βόρεια Μακεδονία, την Αλβανία, το Μαυροβούνιο, τη Σερβία, τη Βοσνία και Ερζεγοβίνη και τη Μολδαβία·
ΙΣΤ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή βρίσκεται σε διαπραγματεύσεις με τις κυβερνήσεις της Σενεγάλης και της Μαυριτανίας με σκοπό τη σύναψη συμφωνιών περί καθεστώτος με τις εν λόγω χώρες· λαμβάνοντας υπόψη ότι οι εν λόγω συμφωνίες περί καθεστώτος θα είναι οι πρώτες με τρίτες χώρες εκτός Ευρώπης·
ΙΖ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, στις 20 Μαρτίου 2023, το Συμβούλιο αποφάσισε να παρατείνει την εντολή της επιχείρησης EUNAVFOR MED IRINI στο πλαίσιο της ΚΠΑΑ της ΕΕ έως τον Μάρτιο του 2025, η οποία επιφορτίστηκε, μεταξύ άλλων, με την υποστήριξη της ανάπτυξης ικανοτήτων και της εκπαίδευσης της ακτοφυλακής και του ναυτικού της Λιβύης· λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Frontex έχει σχέση συνεργασίας με την εν λόγω επιχείρηση· λαμβάνοντας υπόψη ότι τα μέσα του Frontex διαβιβάζουν πληροφορίες στο Κέντρο Συντονισμού Θαλάσσιας Διάσωσης της Λιβύης σχετικά με άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα· λαμβάνοντας υπόψη ότι, στην έκθεσή της A/HRC/52/83, η ανεξάρτητη διερευνητική αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη εξέφρασε σοβαρές ανησυχίες σχετικά με τη συμμετοχή λιβυκών παραγόντων σε εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και κατάφωρες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των μεταναστών·
ΙΗ. λαμβάνοντας υπόψη ότι, σύμφωνα με τη σύμβαση SAR, κάθε αρχή ή στοιχείο της οργάνωσης έρευνας και διάσωσης που έχει λόγους να πιστεύει ότι ένα σκάφος βρίσκεται σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης θα πρέπει να παρέχει το συντομότερο δυνατόν όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες στο κέντρο συντονισμού διάσωσης ή στο σχετικό περιφερειακό κέντρο διάσωσης·
ΙΘ. λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή οφείλει να διενεργήσει αξιολόγηση του κανονισμού για την Ευρωπαϊκή Συνοριοφυλακή και Ακτοφυλακή έως τις 5 Δεκεμβρίου 2023, για να εκτιμήσει αν λειτουργούν οι κανόνες όπως προβλέπεται· λαμβάνοντας υπόψη ότι η Επιτροπή οφείλει να επανεξετάσει το μόνιμο σώμα του Frontex έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023, εξετάζοντας τον συνολικό αριθμό και σύνθεση του μόνιμου σώματος·
1. τονίζει την ανάγκη για ένα αποτελεσματικό και εύρυθμα λειτουργικό Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, ο οποίος θα είναι σε θέση να συνδράμει τα κράτη μέλη στην αποτελεσματική διαχείριση των κοινών εξωτερικών συνόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης και στη διασφάλιση της ολοκληρωμένης διαχείρισης των συνόρων σε πλήρη συμμόρφωση με τα θεμελιώδη δικαιώματα·
2. υπογραμμίζει ότι ο προϋπολογισμός του Οργανισμού αυξήθηκε εκθετικά από περίπου 114 εκατομμύρια EUR το 2015 σε περίπου 750 εκατομμύρια EUR το 2022· προσθέτει, επιπλέον, ότι οι αναθεωρημένες εντολές του Οργανισμού το 2016 και το 2019 αντιστοιχούσαν σε σημαντικές αυξήσεις των ευθυνών και των αρμοδιοτήτων του Οργανισμού, μεταξύ άλλων όσον αφορά το προσωπικό και τον τεχνικό εξοπλισμό· τονίζει ότι οι εν λόγω αυξήσεις της ευθύνης και του προϋπολογισμού για τον Οργανισμό πρέπει να συνοδεύονται από αντίστοιχη αύξηση της λογοδοσίας και της διαφάνειας και από αυξημένο έλεγχο του σεβασμού του δικαίου της Ένωσης από τον Οργανισμό·
Αλλαγές στη διαχείριση του Οργανισμού
3. σημειώνει ότι, κατά τη διάρκεια των δύο τελευταίων ετών, ο Οργανισμός έχει υποστεί σημαντικές αλλαγές σε επίπεδο διεύθυνσης, μεταξύ των οποίων ένας νέος υπεύθυνος θεμελιωδών δικαιωμάτων (ΥΘΔ), ένας νέος πρόεδρος του διοικητικού συμβουλίου του, τρεις νέοι αναπληρωτές εκτελεστικοί διευθυντές και ένας νέος εκτελεστικός διευθυντής· αναμένει ότι η αλλαγή στη διεύθυνση θα επιφέρει την αναγκαία αλλαγή νοοτροπίας όσον αφορά τον σεβασμό των αρχών και των αξιών της Ένωσης, και ιδίως των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και όσον αφορά τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα των εσωτερικών διαδικασιών και την αύξηση της λογοδοσίας προς το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο· θεωρεί ότι αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω την ικανότητα του Οργανισμού να εκπληρώνει την εντολή του· εκφράζει την ικανοποίησή του για τα μέτρα που έχουν ήδη εφαρμοστεί για τη βελτίωση της νοοτροπίας όσον αφορά τη διεύθυνση, καθώς και για την ενίσχυση της ακεραιότητας και της λογοδοσίας εντός του Οργανισμού· καλεί τη νέα ηγεσία να αναλάβει τις ριζικές μεταρρυθμίσεις που απαιτούνται και καλεί το διοικητικό συμβούλιο να αξιολογήσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να εντείνει τη συμμετοχή και τον έλεγχο του τρόπου με τον οποίο λειτουργεί ο Οργανισμός·
4. θεωρεί ότι η δεύτερη έρευνα της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Καταπολέμησης της Απάτης (OLAF) σχετικά με τις πρακτικές διαχείρισης στον Οργανισμό, η οποία βρίσκεται σε εξέλιξη μόνο εννέα μήνες μετά την περάτωση της πρώτης έρευνας της OLAF, καταδεικνύει την ανάγκη αλλαγής της νοοτροπίας του Οργανισμού·
Διαδικασία διορισμού του εκτελεστικού διευθυντή
5. εκφράζει την απογοήτευσή του για το γεγονός ότι, κατά τη διάρκεια της διαδικασίας διορισμού, ένας από τους υποψηφίους που προτάθηκαν για τη θέση του εκτελεστικού διευθυντή του Οργανισμού ήταν πρόσωπο που περιλαμβανόταν στη δεύτερη εν εξελίξει έρευνα της OLAF·
6. εφιστά την προσοχή στο γεγονός ότι η Επιτροπή, το διοικητικό συμβούλιο και η OLAF δεν κοινοποίησαν τις πληροφορίες αυτές στο Κοινοβούλιο, παρά το γεγονός ότι η ομάδα εργασίας για τον έλεγχο του Frontex (FSWG) επισήμανε τον τρόπο με τον οποίο τα επιχειρήματα σχετικά με την εμπιστευτικότητα είχαν παρεμποδίσει τον δημοκρατικό έλεγχο από το Κοινοβούλιο και παρά το συγκεκριμένο αίτημα της FSWG να την ενημερώνει τακτικά για τυχόν δραστηριότητες ή πρωτοβουλίες που ενδέχεται να έχουν αντίκτυπο στα θεμελιώδη δικαιώματα· θεωρεί ότι αυτό συνιστά παραβίαση της αρχής της αμοιβαίας και καλόπιστης συνεργασίας που διέπει τις σχέσεις μεταξύ των θεσμικών και λοιπών οργάνων και οργανισμών της Ένωσης·
Εφαρμογή των συστάσεων της FSWG
7. αναγνωρίζει τις προσπάθειες που κατέβαλε ο Οργανισμός για την εφαρμογή 36 από τις 42 συστάσεις της FSWG και την απτή πρόοδο που έχει σημειωθεί στο θέμα αυτό· συνιστά, με βάση τις συστάσεις της FSWG, να αναληφθούν οι ακόλουθες ειδικές δράσεις:
– Ο Οργανισμός θα πρέπει να μεριμνά ώστε να ζητείται νωρίτερα η γνώμη του ΥΘΔ κατά τη διαδικασία κατάρτισης επιχειρησιακών σχεδίων, να παρέχεται επαρκής χρόνος για τη διατύπωση των απόψεών του και να διαθέτει καθιερωμένες μεθόδους και διαύλους κλιμάκωσης σε περίπτωση που η γνώμη του αγνοηθεί·
– θα πρέπει να ενσωματωθεί ένας διαφανής μηχανισμός υποβολής εκθέσεων σε κάθε επιχειρησιακό σχέδιο στο οποίο το κράτος μέλος υποδοχής περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην επιχειρησιακή περιοχή, ανεξάρτητα από τον τρόπο χρηματοδότησής τους· τα επιχειρησιακά σχέδια θα πρέπει επίσης να εγγυώνται ότι οι ομάδες του Frontex έχουν πρόσβαση σε όλα τα μέσα που συμμετέχουν σε κοινές επιχειρήσεις, τις σχετικές πληροφορίες και τις τοποθεσίες εντός της επιχειρησιακής περιοχής· αναγνωρίζει ότι ο Οργανισμός δεν μπορεί από μόνος του να επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα, καθώς απαιτεί τη συγκατάθεση των εν λόγω κρατών μελών·
– θα πρέπει να θεσπιστούν επίσημες εγγυήσεις για να διασφαλιστεί ότι οι κανόνες και οι διασφαλίσεις σχετικά με την προστασία των μαρτύρων δημοσίου συμφέροντος ισχύουν για τους αποσπασμένους εθνικούς εμπειρογνώμονες, τους ασκούμενους, το προσωρινό προσωπικό και τους τοπικούς υπαλλήλους·
– ο Οργανισμός θα πρέπει να συνεχίσει την πλήρη εφαρμογή των εκκρεμών συστάσεων που επί του παρόντος ο ίδιος ο Οργανισμός δεν θεωρεί ότι έχουν εφαρμοστεί·
Διαφάνεια και έλεγχος
8. λαμβάνει υπό σημείωση τις πρόσφατες προσπάθειες του νέου εκτελεστικού διευθυντή να παράσχει στο Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο επικαιροποιημένη επισκόπηση των δραστηριοτήτων του Frontex μέσω ενός νέου εργαλείου υποβολής εκθέσεων που ονομάζεται «πίνακας ελέγχου»·
9. αναγνωρίζει το γενικό τεκμήριο της μη δημοσιοποίησης της δημόσιας πρόσβασης σε έγγραφα που αφορούν εν εξελίξει έρευνες της OLAF(11)· επαναλαμβάνει, ωστόσο, την έκκλησή του να δημοσιοποιούνται οι εκθέσεις της OLAF σχετικά με τον Οργανισμό σε περιπτώσεις που η δημοσιοποίηση ενέχει υπερισχύον δημόσιο συμφέρον και, σε κάθε περίπτωση, να παρέχεται στους σχετικούς βουλευτές του Κοινοβουλίου πρόσβαση στις εν λόγω εκθέσεις εντός εύλογου χρονικού διαστήματος, ώστε να μπορούν να ασκούν αποτελεσματικά δημοκρατικό έλεγχο και να καθιστούν τον Οργανισμό υπόλογο για τις ενέργειές του· πιστεύει ότι οι ισχύοντες κανόνες πρέπει να αναθεωρηθούν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι το Κοινοβούλιο ενημερώνεται πλήρως στο πλαίσιο του ρόλου του ως φορέα χάραξης πολιτικής και συννομοθέτη, ιδίως όσον αφορά τις δημοσιονομικές εξουσίες του·
10. υποστηρίζει τη σύσταση της Διαμεσολαβήτριας(12) σύμφωνα με την οποία ο Frontex θα πρέπει να υιοθετήσει μια πιο προορατική προσέγγιση όσον αφορά τη διαφάνεια, προκειμένου να διασφαλιστεί μεγαλύτερη λογοδοσία για τις επιχειρήσεις του· υποστηρίζει τις πλέον πρόσφατες συστάσεις της Διαμεσολαβήτριας σχετικά με τις πρακτικές του Οργανισμού όσον αφορά τη διεκπεραίωση αιτήσεων πρόσβασης σε έγγραφα, όταν θεωρεί τις εν λόγω αιτήσεις ανακριβείς ή που αφορούν μεγάλο αριθμό εγγράφων ή μεγάλα έγγραφα(13)·
11. ενθαρρύνει τους προέδρους του διοικητικού συμβουλίου να συνεχίσουν να καλούν παρατηρητές του Κοινοβουλίου στις συνεδριάσεις του και να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης των προσκλήσεων σε όλα τα σημεία της ημερήσιας διάταξης, συμπεριλαμβανομένων των σημείων κεκλεισμένων των θυρών, και να συνεχίσουν να παρέχουν όλα τα δικαιολογητικά έγγραφα χωρίς εξαίρεση και, εάν κρίνεται αναγκαίο, με εμπιστευτικό τρόπο·
Συνεχιζόμενες ανησυχίες σχετικά με τα θεμελιώδη δικαιώματα
12. αναγνωρίζει ότι ο Οργανισμός διαθέτει επιτέλους 46 παρατηρητές θεμελιωδών δικαιωμάτων, παρά τη σημαντική καθυστέρηση στη συμμόρφωση με τις απαιτήσεις της επικαιροποιημένης εντολής· σημειώνει ότι 31 παρατηρητές θεμελιωδών δικαιωμάτων έχουν διοριστεί σε επίπεδο διοικητικού υπαλλήλου (AD)· εξακολουθεί να τονίζει ότι οι παρατηρητές θεμελιωδών δικαιωμάτων που προσλήφθηκαν στον χαμηλότερο βαθμό του βοηθού (AST) θα πρέπει να αναβαθμιστούν στο υψηλότερο επίπεδο AD το συντομότερο δυνατόν μέσω των κατάλληλων διαδικασιών· επισημαίνει ότι, με βάση την επικαιροποιημένη εντολή του Οργανισμού, ο αριθμός των παρατηρητών θεμελιωδών δικαιωμάτων θα πρέπει να συνεχίσει να αυξάνεται καθώς αυξάνεται το συνολικό μέγεθος του μόνιμου σώματος· προσβλέπει, στο πλαίσιο αυτό, στη λήψη λεπτομερειών σχετικά με τα σχέδια του Οργανισμού για αύξηση του αριθμού των παρατηρητών θεμελιωδών δικαιωμάτων, η οποία θα συνοδεύεται με αξιολόγηση των υπευθύνων θεμελιωδών δικαιωμάτων σχετικά με τον καθορισμό του αναγκαίου αριθμού παρατηρητών θεμελιωδών δικαιωμάτων·
13. εκφράζει σοβαρή ανησυχία για τους σοβαρούς και επίμονους ισχυρισμούς κατά των ελληνικών αρχών σε σχέση με επαναπροωθήσεις και βία κατά μεταναστών· είναι πεπεισμένο ότι ο σεβασμός των αρχών και των αξιών της Ένωσης πρέπει να αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για τη δέσμευση του Frontex σε μια κοινή επιχείρηση με ένα κράτος μέλος· είναι επίσης πεπεισμένο ότι, σε περίπτωση που ένα κράτος μέλος δεν είναι σε θέση να σεβαστεί τις εν λόγω αρχές και αξίες, τότε ο Οργανισμός θα πρέπει να μειώνει και να επαναπροσανατολίζει τις δραστηριότητές του προς δραστηριότητες παρακολούθησης υπό το πρίσμα του άρθρου 46 της εντολής του, διατηρώντας παράλληλα την παρουσία του επί τόπου, προκειμένου να μην αφήνει κενό· εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι ο Οργανισμός δεν έχει μέχρι στιγμής μειώσει ή επαναπροσανατολίσει τις δραστηριότητές του στην Ελλάδα·
14. λαμβάνει υπόψη την αυτεπάγγελτη έρευνα που ξεκίνησε ο Διαμεσολαβητής της ΕΕ με στόχο να αποσαφηνίσει τον ρόλο του Frontex σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη Μεσόγειο Θάλασσα μετά τον πνιγμό εκατοντάδων ανθρώπων στα ανοικτά των ελληνικών ακτών στις 14 Ιουνίου 2023· σημειώνει ότι, μετά το ναυάγιο, ο Οργανισμός εξέδωσε δήλωση στην οποία παρείχε το χρονοδιάγραμμα και την έκδοση των γεγονότων· αναμένει από τον Οργανισμό να διασφαλίσει πλήρη συνεργασία κατά τη διάρκεια της έρευνας, συμπεριλαμβανομένης της πρόσβασης στα περιουσιακά του στοιχεία, εφόσον του ζητηθεί·
15. εκφράζει την ικανοποίησή του για την απόφαση του Οργανισμού να μειώσει τις δραστηριότητές του στη Λιθουανία τον Ιούλιο του 2022 υπό το πρίσμα της απόφασης του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΔΕΕ) της 30ής Ιουνίου 2022 όσον αφορά τον λιθουανικό νόμο και τα διατάγματα για το άσυλο και τη μετανάστευση(14)· σημειώνει ότι ο Οργανισμός εξακολουθεί να διαθέτει υπαλλήλους επί τόπου που υποστηρίζουν τις εθνικές αρχές με συνοριακούς ελέγχους σε επιλεγμένα σημεία διέλευσης των συνόρων και επικουρούν σχετικές με την επιστροφή δραστηριότητες στη Λιθουανία· συνιστά στον Οργανισμό να υιοθετήσει μια πιο προορατική προσέγγιση για την προστασία των αρχών και των αξιών της Ένωσης ευθυγραμμιζόμενος με τις αποφάσεις του ΔΕΕ·
16. υπενθυμίζει ότι, παρόλο που ο Οργανισμός αποσύρθηκε από επιχειρήσεις στην Ουγγαρία τον Ιανουάριο του 2021 μετά από σαφή απόφαση του ΔΕΕ τον Δεκέμβριο του 2020(15), εξακολουθεί να στηρίζει τις ουγγρικές αρχές στην πραγματοποίηση επιστροφών· επαναλαμβάνει τις εκκλήσεις της FSWG προς τον εκτελεστικό διευθυντή να αναστείλει αμέσως τη στήριξη των σχετικών με την επιστροφή επιχειρήσεων από την Ουγγαρία·
Έρευνα και διάσωση
17. σημειώνει την εντολή του Οργανισμού να παρέχει καλύτερη αντίληψη της κατάστασης στον θαλάσσιο τομέα και να διαβιβάζει τις πληροφορίες αυτές στις αρμόδιες αρχές όσον αφορά την αρμοδιότητα για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης· σημειώνει την άποψη του Κοινοβουλίου ότι όλοι οι παράγοντες στη Μεσόγειο θα πρέπει να διαβιβάζουν προορατικά πληροφορίες και, κατά περίπτωση, να αναμεταδίδουν σήματα κινδύνου σχετικά με τα άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα στις αρχές που είναι αρμόδιες για τις επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης και, κατά περίπτωση, σε όλα τα κοντινά σκάφη που θα μπορούσαν να συμμετάσχουν άμεσα σε έρευνα και διάσωση(16)· επαναλαμβάνει την υποχρέωση που απορρέει από το διεθνές δίκαιο της θάλασσας να παρέχει βοήθεια σε άτομα που βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα και να τα μεταφέρει στον πλησιέστερο ασφαλή λιμένα· σημειώνει ότι ο κανονισμός (ΕΕ) αριθ. 656/2014 περί κανόνων επιτήρησης των εξωτερικών θαλάσσιων συνόρων στο πλαίσιο της επιχειρησιακής συνεργασίας που συντονίζεται από τον Frontex θεσπίζει τους κανόνες για τη συμμετοχή του Οργανισμού σε επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης· υπογραμμίζει ότι ο Οργανισμός θα μπορούσε να κάνει περισσότερα για να αυξήσει την ικανότητα της ΕΕ και των κρατών μελών να διεξάγουν επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης, ιδίως επενδύοντας σε κατάλληλα μέσα για τέτοιες επιχειρήσεις·
18. σημειώνει ότι το Κοινοβούλιο έχει εκφράσει στο παρελθόν την άποψη ότι ένας μόνιμος, ισχυρός και αποτελεσματικός μηχανισμός της ΕΕ για επιχειρήσεις έρευνας και διάσωσης στη θάλασσα είναι καθοριστικός προκειμένου να αποφευχθεί η αύξηση του αριθμού των μεταναστών που πεθαίνουν προσπαθώντας να διασχίσουν τη Μεσόγειο(17)· παραμένει πεπεισμένο ότι ο Οργανισμός θα μπορούσε να διαδραματίσει καίριο ρόλο σε μια πιο προορατική απάντηση της ΕΕ και των κρατών μελών στην έρευνα και διάσωση, ιδίως στη Μεσόγειο Θάλασσα, και στην καταπολέμηση των παράνομων διακινητών και των δραστών εμπορίας ανθρώπων·
19. θεωρεί ότι η απουσία αποστολής έρευνας και διάσωσης σε επίπεδο ΕΕ και η έλλειψη της ικανότητας έρευνας και διάσωσης από κράτη μέλη οδήγησαν άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και μη κυβερνητικές οργανώσεις να καλύψουν το κενό όσον αφορά την παροχή αυτής της ικανότητας· εκφράζει την ανησυχία του για τον αυξανόμενο αριθμό προσπαθειών ποινικοποίησης τέτοιων ενεργειών, οι οποίες περιορίζουν περαιτέρω τις δυνατότητες διάσωσης όσων βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα·
20. σημειώνει τα συμπεράσματα του υπευθύνου θεμελιωδών δικαιωμάτων ότι η Λιβύη δεν μπορεί να θεωρηθεί ασφαλής λιμένας και την ολοκλήρωση της ανεξάρτητης διερευνητικής αποστολής του ΟΗΕ στη Λιβύη·
Εξωτερική διάσταση
21. ζητεί από την Επιτροπή να διενεργήσει εκτιμήσεις επιπτώσεων στα θεμελιώδη δικαιώματα στους σχετικούς τομείς που καλύπτονται από τη συμφωνία, πριν από την ολοκλήρωση των διαπραγματεύσεων για τη σύναψη συμφωνίας περί καθεστώτος με τρίτη χώρα, προκειμένου να είναι σε θέση να εξετάσει πλήρως τον αντίκτυπο της συνεργασίας με την εν λόγω χώρα στα θεμελιώδη δικαιώματα· καλεί τον Οργανισμό να κοινοποιεί περιοδικές αξιολογήσεις των κοινών επιχειρήσεων σε τρίτες χώρες και να αξιολογεί συνεχώς τον αντίκτυπο και το πεδίο εφαρμογής των ενεργών επιχειρήσεων, μεταξύ άλλων όσον αφορά τα θεμελιώδη δικαιώματα·
Η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ο ρόλος του Οργανισμού
22. εκφράζει την ικανοποίησή του για τον θετικό ρόλο που διαδραμάτισε ο Οργανισμός βοηθώντας τα κράτη μέλη να αντιμετωπίσουν τον μεγάλο αριθμό ατόμων που διέσχισαν τα εξωτερικά σύνορα της Ένωσης κατά τα πρώτα στάδια της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έπειτα από την 24η Φεβρουαρίου 2022·
23. εκφράζει την ικανοποίησή του για την τοποθέτηση από τον Οργανισμό περίπου 500 υπαλλήλων του μόνιμου σώματος κατά μήκος των ανατολικών συνόρων της ΕΕ από τη Φινλανδία έως τη Ρουμανία, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 350 υπαλλήλων στα σύνορα ΕΕ-Ουκρανίας· εκφράζει επίσης την ικανοποίησή του για την υπογραφή συμφωνίας επιχορήγησης ύψους 12 εκατομμυρίων EUR μεταξύ του Frontex και της ουκρανικής κρατικής υπηρεσίας συνοριοφυλακής για τη στήριξη των ουκρανών συνοριακών υπαλλήλων κατά την εκτέλεση των καθηκόντων τους·
24. τονίζει, ειδικότερα, τον ρόλο που διαδραμάτισε ο Οργανισμός στη Μολδαβία, μετά την έγκριση συμφωνίας περί καθεστώτος στις αρχές του 2022, με την τοποθέτηση περισσότερων από 50 υπαλλήλων του μόνιμου σώματος για την παροχή στήριξης στις μολδαβικές αρχές για την αντιμετώπιση ζητημάτων διαχείρισης των συνόρων, όπως η εμπορία ανθρώπων, τα ναρκωτικά, ο εντοπισμός κλεμμένων οχημάτων, η απάτη σχετικά με έγγραφα και η τρομοκρατία·
o
o o
25. αναθέτει στην Πρόεδρό του να διαβιβάσει το παρόν ψήφισμα στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, στην Επιτροπή και στο Συμβούλιο.
| (1) ΕΕ L 189 της 27.6.2014, σ. 93. (2) ΕΕ L 295 της 14.11.2019, σ. 1. (3) ΕΕ C 15 της 12.1.2022, σ. 70. (4) ΕΕ L 340 της 24.9.2021, σ. 324. (5) ΕΕ L 258 της 5.10.2022, σ. 416. (6) ΕΕ L 45 της 14.2.2023, σ. 13. (7) Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0165. (8) Απόφαση του Γενικού Δικαστηρίου, της 6ης Σεπτεμβρίου 2023, στην υπόθεση T-600/21 WS κ.λπ. κατά Ευρωπαϊκής Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής, ECLI:EU:T:2023:492. (9) ΔΕΕ, Υπόθεση 17ης Δεκεμβρίου 2020, C -808/18, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας. (10) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 10ης Μαΐου 2023 με τις παρατηρήσεις που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της απόφασης σχετικά με την απαλλαγή όσον αφορά την εκτέλεση του προϋπολογισμού του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Συνοριοφυλακής και Ακτοφυλακής για το οικονομικό έτος 2021 (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2021)0165). (11) Το Γενικό Δικαστήριο δήλωσε ότι «η γενικευμένη πρόσβαση, βάσει του κανονισμού αριθ. 1049/2001, σε έγγραφα του φακέλου της OLAF, ενόσω η διαδικασία έρευνας της OLAF βρίσκεται ακόμη σε εξέλιξη, θα υπονόμευε, κατ’ αρχήν, την αποτελεσματική διεξαγωγή της έρευνας». Γενικό Δικαστήριο, απόφαση στην υπόθεση T-110/15, της 26ης Μαΐου 2016, IMG κατά Επιτροπής, σκέψη 33, ECLI:EU:T:2016:322. (12) Υπόθεση OI/4/2021/MHZ. (13) Υπόθεση OI/4/2022/PB. (14) Απόφαση του Δικαστηρίου, της 30ής Ιουνίου 2022, M.A. κατά Valsybès sienos apsaugos tarnyba, C-72/22PPU, ECLI:EU:C:2022:505. (15) Απόφαση του Δικαστηρίου της 17ης Δεκεμβρίου 2020, Επιτροπή κατά Ουγγαρίας, C-808/18, ECLI:EU:C:2020:1029. (16) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 13ης Ιουλίου 2023 σχετικά με την ανάγκη για ενωσιακή δράση σε σχέση με την έρευνα και διάσωση στη Μεσόγειο (Κείμενα που εγκρίθηκαν, P9_TA(2023)0293). (17) Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 12ης Απριλίου 2016 σχετικά με την κατάσταση στην περιοχή της Μεσογείου και την ανάγκη για μια ολιστική προσέγγιση της ΕΕ όσον αφορά τη μετανάστευση (ΕΕ C 58 της 15.2.2018, σ. 9). |
